ALDAMAR EFSANESİ

 

Zamanında adada yaşayan Ermeni Başkeşişin Tamara adında güzeller güzeli bir kızı vardır. Adanın karşı kıyısındaki köyde cengaver bir çoban bu kıza aşıktır. Aşkından aldığı güçle çoban, Tamara'yı görmek için her gece adaya yüzer; genç kız da elinde fenerle çobana yerini belli edermiş. Bir gün kızın babası bu olayı fark eder ve çobana oyun oynamaya karar vermiş. Fırtınaya esir olmuş bir gecede elinde fenerle adada sürekli yer değiştirmiş .Zavallı çobana sevdiği kıza ulaşmak için coşkun dalgaların arasında ordan oraya yüzerken boğularak ölmüş. Boğulmadan önceki son sözü 'Ah!!Tamar' olmuş. Bunun üzerine kız da kendini göle bırakmış ve aşıkların dünyada kavuşturamadıkları hayatları aynı mavilikte son bulmuş. O günden sonra ada Ahtamar olarak anılmış. Zamanla değişerek günümüze Akdamar olarak gelmiş.''

Bu hikayenin gerçekliği elbet bilinmez ama adaya kattığı gizem de inkar edilemez. Peki kaynaklar adayla ilgili ne söyler?
Tarihçiler 700'lü yıllara dayandırır adanın geçmişini.908 yılında kendini Vaspuragan Kralı ilan eden I.Gagik krallığının başkentini Akdamar adasına taşır ve adaya saraylar, liman ,kasaba ve çarşılar inşa ettirir. M.S. 915-921 seneleri arasında Mimar Keşiş Manuel'e adanın güneydoğusundaki ihtişamlı kiliseyi yaptırır. Amacı İran'dan Kudüs'e kaçırıldıktan sonra 7.yy.'da Van'a getirilen hakiki haçın bir parçasını muhafaza etmektir.1021 yılında Vaspuragan krallığı yıkılınca 1113'te bu yapı manastıra dönüştürülür ve Ermeni Patrikliği merkezi haline gelir. Akdamar kilisesi manastır olduktan sonra 'Kutsal Haç Kilisesi ismiyle bilinir ve 16.yy.'a kadar adada yaşam devam ettirilir. Uzun yıllar Ermeni Ruhani Başkanlığı'na ev sahipliği yapmış adayı hala her yıl yüzlerce Ermeni asıllı hacı adayı ziyaret edip hac görevini yerine getirir. Kutsallığının yanı sıra Hristiyan sanatı için de önemli bir yere sahip bu yapının duvarlarında inanılmaz öyküler,  ustalarında elinde hayat bulmuş kabartmalar yer alır.  Günün her saatinde başka bir renge bürünen taşları, süslemelerine düşen ışık oyunlarıyla kilise etkileyiciliğini asırlardır sürdürür.
Kışın üstüne attığı beyaz yorgandan kurtulur kurtulmaz ada ve kilise turist akınına uğrar.
Şimdilerde eski şehrin yerinde baharda nazlı çiçeklere bürünen badem ağaçları ve tavşan sürülerini gören ziyaretçiler bu defa bambaşka kelimelerle adaya hayran olur.